Waar talent en toekomst samenkomen: Het Regionaal Expertise Centrum onderzoekt de overstap naar het mbo als vervolgonderwijs

Waarom de ISK slechts het begin is

De Internationale Schakelklas (ISK) is voor jongeren die nieuw zijn in Nederland vaak hun eerste stap in het Nederlandse onderwijssysteem. Ze leren de taal, wennen aan de schoolcultuur en bereiden zich voor op het vervolgonderwijs. Zo gaan leerlingen ook naar het mbo. Op dit stukje richt het onderzoek zich. Hoe ervaren zij de overstap naar het mbo? Waar lopen zij tegenaan? Hoe vind je een stageplek? Welke bijbaan past het best?

Het Regionaal Expertise Centrum doet daar, met steun van Regiodeal Zuid-Hollandse Delta, onderzoek naar. Dit doen we in samenwerking met onderzoeksbureau Muzus. Het doel: inzicht krijgen in wat deze jongeren nodig hebben om hun plek te vinden en daarnaast door te stromen naar een passende werkplek. Een onderdeel van dit onderzoek is het verzamelen van verhalen, ervaringen en tips van oud-ISK leerlingen. Dit deden we recent tijdens pizza-sessies met oud-ISK-leerlingen uit Middelharnis, Spijkenisse en Hellevoetsluis.

Ervaringen met vervolgopleidingen

Hoewel veel aandacht uitgaat naar de ISK-periode zelf, is er nog maar weinig bekend over hoe het jongeren vergaat na die tijd. De overgang naar een vervolgopleiding is vaak ingrijpend: leerlingen komen terecht in een nieuwe, grotere en minder beschermde omgeving. Voor sommigen is dat een grote stap, vol onzekerheden. Veel oud-leerlingen bevestigden dit beeld en vertelden dat ze het eerste half jaar op hun vervolgopleiding als eenzaam hebben ervaren. Ze durfden geen hulp te vragen of wisten niet goed bij wie ze moesten aankloppen. Zij merkten op dat als zij een goede mentor hadden, dit hen hielp.

Uit de gesprekken kwam naar voren dat veel vervolgopleidingen nog onvoldoende zijn toegerust om nt2-leerlingen goed te begeleiden. Niet alle docenten weten hoe ze cultuursensitief kunnen handelen of bij wie ze specifieke zorgvragen kunnen neerleggen.

Ook is het systeem soms niet flexibel genoeg om aan te sluiten op de ontwikkeling van deze jongeren. Een goed voorbeeld hiervan is een leerling die op mbo niveau 2 moest starten, binnen een half jaar klaar was met deze opleiding, maar nog geruime tijd moet wachten om door te stromen naar een hoger niveau omdat het systeem hier geen ruimte voor biedt. Hij besloot uiteindelijk in de tussenliggende periode buiten de regio werk te zoeken. Wat jammer is, want potentieel talent wil je graag in de eigen regio behouden.

Daarnaast willen veel jongeren graag snel werken om hun familie financieel te ondersteunen. Meer passende werk- en leertrajecten of bijbanen zouden hen helpen om die stap te maken.

Ervaringen met ISK

Ook hebben we teruggeblikt op hun tijd bij de ISK. Hier kijken leerlingen overwegend positief op hun terug. Ze noemden de veilige sfeer, het gevoel dat er werd meegedacht, de persoonlijke begeleiding van het team en natuurlijk ook de leuke uitjes. Maar juist dat grote verschil met het mbo, waar zelfstandigheid en assertiviteit belangrijker worden, maakt de overstap moeilijker.

Zo geven leerlingen aan dat het helpt als er al tijdens de ISK aandacht is voor studievaardigheden zoals plannen, zelfstandig werken en het stellen van vragen. “De ISK ondersteunt eigenlijk te goed, maar daarna moet je ineens alles zelf doen,” zei een leerling treffend.

Sara Bergenhenegouwen, teamleider van ISK Nissewaard en het Regionaal Expertise Centrum, geeft aan dat deze feedback van grote waarde is: “We gaan met deze inzichten aan de slag om toekomstige leerlingen stap voor stap meer zelfstandigheid mee te geven en hen zo beter voor te bereiden op hun vervolgopleiding.”

Trots op wat deze leerlingen bereikt hebben

De verhalen van oud-leerlingen laten goed zien hoe verschillend hun ontwikkeling na de ISK kan verlopen. Naast het bovenstaande voorbeeld van een leerling de zich sneller ontwikkeld dan verwacht, zijn er nog andere mooie voorbeelden van wat leerlingen al bereikt hebben. Zo combineert een andere leerling zijn opleiding met het lopen van modeshows in Parijs voor Louis Vuitton. Weer een ander is gestart als barber en werkt ondertussen hard aan een volgende stap als fotograaf.

Deze voorbeelden onderstrepen dat veel jongeren ambitieus zijn en willen doorgroeien, maar ook dat ze baat hebben bij trajecten die beter aansluiten op hun tempo, talenten en toekomstplannen.

De volgende stap

Met de inzichten en ervaringen die zijn opgehaald, wordt nu de volgende stap gezet. Binnenkort organiseren we onder begeleiding van Muzus Onderzoeksbureau een visie- en kansenworkshop, waarvoor alle ISK’s, mbo’s en beleidsmedewerkers van gemeenten uit de regio Zuid-Hollandse Delta voor uit zijn genodigd. Samen werken we aan concrete ideeën en acties om de begeleiding van nieuwkomers structureel te versterken, kansen te creëren en een netwerk op te bouwen.

De opbrengsten van het onderzoek worden niet alleen gedeeld met scholen, maar ook met gemeenten, mbo-instellingen en andere betrokken partijen in de regio. De opbrengsten leiden tot nieuwe frisse inzichten en zorgen voor een goed netwerk om deze jongeren optimaal te begeleiden.

Op deze manier draagt het Regionaal Expertise Centrum bij aan een betere aansluiting tussen de ISK en het vervolgonderwijs, met als doel dat iedere leerling zich gesteund voelt en de kans krijgt om zijn of haar talenten volledig te ontwikkelen.

Wil je op de hoogte blijven van de uitkomsten en vervolgstappen van dit onderzoek? Houd onze nieuwsberichten in de gaten.